İskitler, M.Ö. 8. yüzyıldan M.Ö. 3. yüzyıla kadar Orta Asya ve kuzey Karadeniz bozkırlarında yaşamış ilk büyük Türk kavimlerinden biridir.
Göçebe atlı topluluklar olarak bilinirler ve Orta Asya steplerinde atlı savaşçılık kültürünü geliştirmişlerdir.
Siyasi örgütlenmeleri kabile konfederasyonu şeklindeydi; büyük bir askeri güç olarak çevre bölgeleri etkilemişlerdir.
Altın işçiliği ve mezar kültürleri (kurganlar) ile tanınırlar, Pers, Yunan ve Bizans kaynaklarında sıkça bahsedilirler.
İskitler, tamamen göçebe yaşam sürmüş, hayvancılıkla geçinmişlerdir.
Atlı savaş kültürü geliştirmiş, ok ve yayda uzmanlaşmışlardır.
Altın ve değerli taş işçiliğinde ustaydılar; bu, hem sosyal statü hem de dini ritüeller için önemliydi.
Toplumsal yapı kabile ve boy temelliydi; liderler savaşçı yeteneklerine ve kabileler arası ittifaklara göre seçilirdi.
İskitler, Karadeniz’in kuzeyi ve doğu Avrupa bozkırlarına kadar etki alanına sahipti.
Persler ve Yunan şehir devletleriyle ticaret ve çatışmalar yaşamış, savaşçılıklarıyla tanınmışlardır.
Büyük bir askeri güç olarak göçebe topluluklar üzerinde baskı oluşturmuş ve sınır bölgelerinde kontrol sağlamışlardır.
İskitler sözlü kültüre sahipti; kahramanlık destanları topluluklarını motive ederdi.
**Alper Tunga Destanı:** İskitler’in kahramanlık ve savaş kültürünü yansıtır, Alper Tunga’nın savaşçı ve lider özelliklerini anlatır.
**Şu Sakaları ile ilgili öyküler:** Saka boylarının kahramanlık, göçebe yaşam ve atlı savaşçılık temalarını işler.
Bu destanlar, hem tarihi bilgi hem de kültürel değerlerin sonraki Türk topluluklarına aktarılmasında rol oynamıştır.
İskitler, kurgan mezarları, altın takıları ve silahlarıyla arkeolojik olarak iz bırakmışlardır.
Sanatlarında hayvan figürleri öne çıkar; özellikle savaşçı hayvan motifleri yaygındır.
Kültürel etkileri, daha sonraki Hunlar ve Göktürkler üzerinde iz bırakmıştır.
| İskitler (Sakalar) | M.Ö. 8.–3. yy’da Orta Asya ve Karadeniz bozkırlarında yaşamış atlı göçebe Türk kavimleri; askeri güç, altın işçiliği ve kurgan mezar kültürü ile tanınırlar. |
| Yaşam Tarzı | Göçebe ve hayvancılıkla geçinen toplum; atlı savaş kültürü ve kabile konfederasyonu ile örgütlenmişlerdir. |
| Askeri ve Siyasi Etkiler | Persler ve Yunanlar ile etkileşim, çevre bozkırlarını kontrol etme, savaşçı kabile yapısı. |
| Destanlar ve Edebî Miras | Alper Tunga Destanı ve Şu Sakaları ile ilgili kahramanlık öyküleri; sözlü kültür aracılığıyla toplumsal değer ve tarihi aktarım. |
| Kültürel Miras | Kurgan mezarlar, altın takılar, hayvan motifleri, sonraki Türk devletleri üzerinde etkiler. |